Barbara Benard is huisarts in de Utrechtse wijk Hoograven. Op haar spreekuur ziet ze veel patiënten met een migratieachtergrond. Regelmatig hoort ze van hen dat zij te maken hebben met discriminatie. Vooral het gevoel niet serieus te worden genomen door zorgverleners speelt dan een grote rol. Barbara pleit voor een meer persoonsgerichte aanpak van haar collega’s en een positieve benadering van deze patiënten.
Wat hoor jij van patiënten over discriminatie in de zorg?
“Ik hoor van ze dat dokters weinig tijd hebben en onduidelijk communiceren. De uitleg is te moeilijk en vragen over medicijnen worden makkelijk weggewuifd. Mijn patiënten voelen zich dan niet begrepen en gehoord. Alsof ze met een kluitje in het riet worden gestuurd. Ik zie ze na een ziekenhuisbezoek dan weer ontevreden terug op mijn spreekuur.”
Hoe komt het dat zorgverleners soms zo handelen, denk je?
“Patiënten met een migratieachtergrond kunnen zich vaak minder goed verwoorden en kampen regelmatig met meerdere ziektes. Ze stellen weinig vragen en hechten soms veel waarde aan een behandeling met medicijnen. Ook hebben ze weinig kennis over hun lichaam en is er een andere ziektebeleving. Ik denk dat sommige zorgverleners zich te weinig verdiepen in deze patiënten en te weinig luisteren naar hun behoeften. Mensen worden te makkelijk over 1 kam geschoren en consulten worden nog te vaak als lastig en tijdrovend gezien. Taal wordt vaak ook als struikelblok genoemd, maar ik zie dat niet als het grootste probleem. Het culturele onbegrip bij zorgverleners speelt een grotere rol.“
Wat zouden oplossingen kunnen zijn?
“Mensen met een migratieachtergrond zijn geen andere mensen of patiënten dan jij of ik. Niet ingewikkelder, maar soms anders dan dat je zelf gewend bent. Dat is het belangrijkste om je te realiseren als dokter. Ik vind dat álle patiënten baat hebben bij een persoonsgerichte benadering. Praat rustig, begrijpelijk en gebruik de terugvraagmethode. Zoek verbinding. Ik heb een beeld van een Surinaamse indiaan in mijn spreekkamer staan. Dat beeld leidt tot veel leuke gesprekken met patiënten van Surinaamse komaf. Ik mis vaak een positieve benadering van collega’s.”
Wat bedoel je met een positieve benadering?
“Mijn patiënten worden als ‘probleemgevallen’ gezien en dat is niet terecht. Als mens en als dokter verrijken deze contacten en consulten mij ook. Soms zie ik meerdere generaties in mijn praktijk en heb ik een vertrouwensband met hele families van Turkse en Marokkaanse afkomst. Ik verdiep mij bijvoorbeeld in de Ramadan en vraag tijdens de vastenperiode standaard of iemand meedoet. Ik heb meerdere studiereizen naar onder andere Suriname gemaakt en bezoek theatervoorstellingen over andere culturen. Al die dingen verbreden mijn blik. Het is uniek om een inkijkje in iemands leven te krijgen. Iedere patiënt verdient je aandacht en interesse.”
Denk je dat de discriminatie is toegenomen?
“Nee dat denk ik niet. Ik ben meer dan 25 jaar huisarts en deze ervaringen zijn van alle tijden. Wel is er nu meer aandacht voor en dat juich ik toe. Hoe meer hier over gesproken en geschreven wordt, hoe meer we ons kunnen verbeteren als zorgverleners.
